آیات صفت فوقیتآیات بیانگر برتری خدا را آیات صفت فوقیت گویند. ۱ - تعریفآیات بازگوکننده برتری مقامی و معنوی خداوند سبحان را "آیات صفت فوقیت" می‌نامند. ۲ - لفظ فوق در قرآنواژه "فوق" ۳۲ بار در قرآن آمده است که از این تعداد چهار بار و در چهار آیه وصف "فوقیت" به خداوند نسبت داده شده است؛ ۳ - آیات مربوطه۱. آیه ۱۸ سوره انعام: (وهو القاهر فوق عباده وهو الحکیم الخبیر)؛ "و اوست که بر بندگان خویش چیره است و اوست حکیم آگاه". ۲. آیه ۶۱ سوره انعام: (وهو القاهر فوق عباده ویرسل علیکم حفظة)؛ "و اوست که بر بندگانش قاهر (و غالب) است و نگهبانانی بر شما می‌فرستد". ۳. آیه ۵۰ سوره نحل: (یخافون ربهم من فوقهم ویفعلون ما یؤمرون)؛ "از پروردگارشان که حاکم بر آنهاست می‌ترسند و آنچه را مامورند انجام می‌دهند". ۴. آیه ۱۰ سوره فتح: (ید الله فوق ایدیهم)؛ " دست خدا بالای دستهای آنان است ". ۴ - مراد از فوقیتمنظور از فوقیت خداوند در این آیات، علو و بالا بودن حسی و مکانی نیست؛ زیرا علو مکانی، از اوصاف اجسام، و خداوند سبحان از آن منزه است؛ بلکه مراد، علو و برتری مقامی و معنوی و احاطه علمی خداوند بر بندگان و قهر و تسلط و استیلای او بر انسان‌ها است؛ از این رو، تمسک به این آیات برای جسمیت خداوند و علو مکانی، مردود است. [۶]
مکارم شیرازی، ناصر، پیام قرآن، روش تازه‌ای در تفسیر موضوعی قرآن، ج۴، ص۲۴۷.
۵ - پانویس
۶ - منبعفرهنگنامه علوم قرآنی، برگرفته از مقاله «آیات صفت فوقیت». |